Makat Çatlağı (Anal Fissür) Tanısı ve Tedavisi Makat Çatlağı Hastalığı
Anal fissür, yani makat çatlağı genellikle ortaya çıktığı ilk 6 hafta içerisinde kaybolabilecek bir makat hastalığıdır. Evde yapılabilecek uygulamalar sayesinde verdiği acı azaltılabilir ve iyileşmeyi teşvik edebilir.
Anal fissür, anüs kasında meydana gelen küçük kesik veya yırtılmaya verilen isimdir. Makat çatlağı ismiyle de bilinir. Makat kasında meydana gelen çizik ya da yırtık özellikle dışkılama esnası ve sonrasında şiddetli ağrı ve kanama şikayetlerine yol açar. Çoğunlukla kabızlık sebebiyle oluşan bu rahatsızlık, kronik ishal, doğum, ters ilişki veya anüse yabancı cisim sokulması ile de ortaya çıkabilir.
Bu durum her yaştan insanda görülebilir, fakat bebek ve küçük çocuklarda sıklıkla karşılaşılabilen bir durumdur. Makat çatlağı hayati tehlike taşımaz, bir çok vaka başlangıcında farkedildiğinde alınacak önlemlerle tedavi edilebilir. Kabızlık önlenip, ağrı kesiciler ve makat çatlağını tedavi edici özelliği olan merhemler kullanıldığında geçme olasılığı bulunmaktadır. Fakat evde yapılan bu uygulamalar olumlu bir yanıt vermezse cerrahi müdahale gerekir.
Anal Fissür Belirtileri Nelerdir?
Makat çatlağı rahatsızlığı aşağıda sıralamış olduğumuz şikayetlerden en az birine sebep olabilir.
– Anüste çizik veya yırtılma
– Anüs kenarında küçük bir meme
– Dışkılama esnasında makat ağrısı
– Dışkı ya da tuvalet kağıdında kanama görülmesi
– Anüste yanma ve kaşıntı
Makat Çatlağı Sebepleri Nelerdir?
Anal fissür çoğunlukla kalın ve sert dışkılamalarda meydana gelen bir rahatsızlıktır. Kronikleşen kabızlık veya ishal anüs çevresinde bulunan dokuya zarar vererek yırtılmasına yol açabilir. Bunun dışında ki diğer nedenler şu şekildedir:
– Bağırsak hastalıkları
– Doğum sırasında ki ıkınma
– Aşırı sıkı olan makat kasları
Kimler Anal Fissür Riski Altında?
Net olarak bilinmeyen sebeplerle anal fissür, bebeklik döneminde oldukça sık görülür. Yaşamın henüz ilk yıllarında bebeklerin bir çoğunda meydana gelmektedir. Yetişkin insanlarda azalan kan dolaşımı dolayısıyla anal fissüre eğilimlidir. Doğum esnasında ya da sonrasında kadınlarda oldukça risk altındadırlar.
İltihaplı bağırsak hastalıklarına sahip insanlarda anal fissür oluşumuna yatkındırlar. Bağırsakta meydana gelen iltihaplanma anüs çevresinde ki dokunun hasar görmesine neden olabilir.
Özellikle sık bir şekilde kabızlıkla karşılaşan kişiler de çok sık görülür. Kalın ve sert dışkılama ile ıkınma doğrultusunda makat çatlağı vakası görülür. En sık karşılaşılan sebepte budur.
Bir anal fissür nasıl teşhis edilir?
Makat hastalıkları konusunda tecrübesi olan bir genel cerrahi uzmanı anal fissürü göz ile kolayca teşhis edilebilir. Eğer göz muayenesi yeterli değilse yapılacak parmak ve anoskop muayenesi ile net bir teşhis konulabilir. Makat çatlağı dışında farklı bir hastalıktan şüphe edilirse kolonoskopi ya da ultrasonografi ismi verilen gelişmiş cihazlarla yapılmakta olan testler isteyebilmektedir.
Anal fissür nasıl tedavi edilir?
Bir çok vakada kapsamlı bir operasyon gerekmez. Bunun dışında yazımızın başında da belirttiğimiz üzere iyileşmeyi teşvik edecek ve evde uygulanacak yöntemlerde söz konusu olabilmektedir. Fakat bu tedavi düşük olasılıktadır. Ve rahatsızlığın ilk ortaya çıktığı zamanlarda söz konusu olabilmektedir.
Evde makat çatlağı tedavisi
– Kabızlığı giderecek ve dışkıyı yumuşatacak bitki ve bitkisel ürünler kullanmak
– Lif bakımından zengin gıdaların tüketilmesi
– Kasların rahatlaması, kan akışını hızlandırmak için sıcak su banyosu
– Kan akışını ve iyileşmeyi hızlandırmak için anüs üzerine nitrogliserin içerikli merhem uygulanması
Botox ile anal fissür tedavisi
Evde uygulanacak olan tedavi yöntemleri herhangi bir yanıt vermezse doktorunuz size ameliyat ya da botox enjeksiyonunu önerebilir. Ameliyat ve botox yöntemleri büyük oranda başarılıdır. Fakat ameliyatın dezavantajları söz konusu olabilir. Gaz ve dışkı kaçırma olasılığı oldukça yüksektir. Ayrıca bandaj, pansuman ve kesi söz konusudur. Fakat botox’da kasılan makat kasına 1 dakika kadar kısa bir sürede enjekte edilecek olan ilaçla tedavi bitmektedir. Üstelik dezavantajı bulunmamakta aksine avantajı çok fazladır.
Anal Fissür Nasıl Önlenir?
Alınacak bazı koruyucu önlemlerle, anal fissür ile karşılaşma riskinizi oldukça düşürebilirsiniz.
– Bebeklerin bebek bezlerini sık bir şekilde değiştirin
– Makat bölgesini her zaman kuru tutun
– Makat bölgesini duru ve ılık suyla bastırmadan hafifçe temizleyin
– Bol sıvı tüketin
– Lif bakımından zengin gıdaları tüketmeye özen gösterin
– Düzenli olarak yürüyüş ve egzersiz yapın
– Kronik ishal söz konusuysa, tedavi olun
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olan Op. Dr. Atilla KAYA 1986 yılından bu yana genel cerrahi uzmanı olarak hizmet vermektedir. Kıl dönmesi, hemoroid ve anal fissür gibi makat hastalıkları yanı sıra nasır, siğil ve ben tedavileri uygulamaktadır.
