Makat Çatlağı (Anal Fissür) Tanısı ve Tedavisi Makat Çatlağı Hastalığı
Makat çatlağı diğer adıyla makat yırtığı Latince adıyla anal fissür bölgenin iyi huylu hastalıklarındandır. Çok ciddi ağrı ve acı yapsa da kanserle ilişkisi yoktur. Hastayı çok rahatsız ettiği için hastanın aklına “acaba kanser mi oluyor” gibi sorular gelebilmektedir.
Makat Çatlağı Kansere Dönüşür mü?
Bu sorunun cevabı nettir. Çatlak asla kansere dönüşmez. Müzminleşse de, derinleşse de, hastayı çok daha fazla rahatsız etse de kanserle yakından uzaktan ilişkisi olmayan bir hastalıktır. Tabiki önerilmez ama uzun yıllar tedavi edilmeden beklenmesi durumunda da yine kötü huylu bir gelişme olmaz. Başlangıcında iyi huyludur ve sonuna kadar öyle kalır.
Peki bu soru işareti nereden çıktı.
Birincisi yukarıda belirtildiği gibi acının şiddeti neden olur, bir diğeri ise fissür kronikleştiğinde fissürün dışarıdan görünen kısmında bir çıkıntı olur. Sentinel tag denilen bu çıkıntı hastanın aklını karıştırır. Aslında makat kanseri de bu şekilde çıkıntı gibi görünür ama kanser çıkıntının üstünde yara şeklinde karşımıza çıkar. Çatlakta oluşan bu meme gibi çıkıntıda yara olmaz, normal deri ile kaplıdır.
Kanser Nasıl Anlaşılır
Tabi ki bu bir proktoloji uzmanı tarafından anlaşılır, yani hastanın bu konuyu netleştirmesi çok kolay değildir, şüphe varsa mutlaka uzman görüşü alınmalı, anoskop, makat endoskopisi gibi ileri görüntüleme yöntemleri kullanılmalıdır.
Aradaki farkları şöyle özetleyebiliriz
Kanserde acı olmaz ve tuvalet sonrası ağrı yoktur, fissürde tuvalet esnasında cam çizer gibi acı ve sonrasında ciddi ağrı olur. Bu ağrı o kadar şiddetli olabilir ki klasik kitaplarda “hasta tuvalete girer ama çıkarken gözünden yaş akar” yazar. Yani tuvaletteki o cam çiziyormuş hissi hastayı bezdirir. Tuvalet sonrası da makatın kaslarına kramp girer ve saatlerce ciddi ağrı olur.
Kanama; yırtıkta kanama neredeyse hiç görülmez yani çok seyrektir oysa kötü huylu tümörlerde kanama neredeyse standarttır, az veya çok her hastada görülür. Kanama hastayı korkutacak kadar çok, damlama şeklinde olabileceği gibi sadece peçeteye bulaşacak kadar az da olabilir.
Hasta şikayetleri; Kötü huylu tümörler genellikle büyürken etraftaki sinirleri öldürerek ilerlediği için ciddi ağrı ve acı olmaz oysa yırtıkta dayanılmaz düzeylerde acı, ağrı ve yanma olur.
Hastalığın ilerleyişi; kanserde ilerleme hiç durmaz kitle giderek büyür ve şikayetler artar. Makat çatlağında önceleri şikayetler artar ama kronikleştikten sonra daha fazla değişme olmaz.
Tedavisi; kanserin tek tedavisi ameliyattır, ameliyatta anüs bölgesi tümüyle alınır, hastanın kalın bağırsağı karın duvarına bağlanır (kolostomi açılması) ve hasta sonraki hayatı boyunca karna yapıştırılan torbaya dışkılar. Çatlakta durum daha farklıdır, ameliyatla tedavi edilebilir ancak dışkı tutamama riski sebebiyle giderek daha az ameliyat yapılmaktadır. Ameliyatsız yöntem olan botox giderek daha fazla tercih edilmektedir. Başarısı ameliyata yakındır ancak uygulaması son derece basittir ve bir dakikada uygulanır. Yine kanserin ameliyatından sonra kemoterapi, radyoterapi gibi uygulamalar vardır diğerinde bunlar gerekmez.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi mezunu olan Op. Dr. Seher ŞİRİN 1986 yılından bu yana genel cerrahi uzmanı olarak hizmet vermektedir. Kıl dönmesi, hemoroid ve anal fissür gibi makat hastalıkları yanı sıra nasır, siğil ve ben tedavileri uygulamaktadır.
