Sayfa İçeriği
Makat çatlağı Latince adıyla anal fissür, Türkçedeki diğer adıyla makat yırtığı anüs bölgesinde en sık görülen hastalıktır ve yine bu bölgenin en sık ağrılı hastalığıdır. En sık görülen basur hastalığı genellikle ağrısızken anal fissürde en önemli bulgu acı ve ağrıdır.
Makat Çatlağının Oluşum Nedenleri Nelerdir?
Aslında bu sebeplerin neredeyse tamamı diğer anal bölge hastalıklarının da nedenidir ve gerek korunmada gerekse tedavide önem arz etmektedir.
Sebepleri olarak çok şey sayılabilir. Makat çatlağında sebep %80-90 oranında kabızlıktır ama başka birçok sebep sayılabilir.
– Sert kabızlık
En sık sebeptir ve hastaların neredeyse tamamında bu sorun görülür.
– Kronik ishal
Özellikle amipli dizanteri gibi günde 10-15 defa dışkılama ihtiyacı olduğu durumlarda görülebilir
Seyrek Görülen Makat Çatlağı Sebepleri
-Normal doğum yapmak
Ebenin doğum sürecini kısaltmak için sürekli ıkınmaya zorlaması ve dışkılama alışkanlığının değişmesi etkilidir.
– Kolitis ülseroza
Bağırsağın iç yüzeyinde hasar oluşur, sık dışkılamaya neden olabilir
– Rektir, pproktit
Anüse yakın alandaki iltihabi hastalıklardır.
– Ters ilişki
Kaydırıcı kullanmadan zorlayarak yapılması yırtıklara sebep olabilir.
– Yabancı cisim uygulaması
Cisim sokarak anusü genişletmeye zorlayan uygulamalar. Yine iç yüzeyde yırtıklar oluşturur.
– Crohn
Bir tür bağırsak hastalığıdır, bu hastalarda makat çatlağı sık görülür.
– Seyahat etmek
Direk etkisi yoktur ancak beslenme düzeni ve içeriğinin değişmesi nedeniyle dışkılama alışkanlığının değişmesine sebep olarak çatlak oluşturabilir.
– Genetik
Ailesel yatkınlık pek yoktur ancak bağırsak tembelliğinin sık olduğu ailelerde anal fissür sık görülür
– Kötü tuvalet alışkanlığı
Uzun süre tuvalette oturup aşırı ıkınmak makat yırtığı yapabilir.
– Aşırı acı tüketimi
Acının direk etkisi olmaz ama yukarda bahsedilen sebepler gibi yanma hissini azaltmak için fazla ıkınmaya neden olabilir.
– Anüs bölgesinin temizliği
Çok seyrek sebeplerdendir, sert kağıt kullanımı, takıntı şeklinde travmatik bir şekilde silmek anüs derisini (mukoza) yırtabilir.
Bu kadar çok sebep olmasına karşın çok yaygın değildir. Erişkin toplumda % 1 civarında rastlanır. En sık 20-30 yaşlarında görülür ancak bebeklerde ve ileri yaş kişilerde de görülebilir. Anüs bölgesinde ağrı sebebiyle baş vuran hastaların % 50 kadarında fissür tespit edilir. Genel proktoloji hastalıkları arasında %20 civarı gurubu bu hastalık oluşturur.
Belirtileri, dereceleri, tedavi seçenekleri, tedavi sonrası yaşanabilen komplikasyonlar, bitkisel tedaviler, ilaç tedavileri ayrı sayfalarda incelenecektir.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olan Op. Dr. Atilla KAYA 1986 yılından bu yana genel cerrahi uzmanı olarak hizmet vermektedir. Kıl dönmesi, hemoroid ve anal fissür gibi makat hastalıkları yanı sıra nasır, siğil ve ben tedavileri uygulamaktadır.